interview met Eline van der Linden
Docent stem en klank in de yogadocenten opleiding
Eline van der Linden: ‘Rust en ruimte om te luisteren naar jezelf’
Eline is een met haar instrumenten en communiceert via klank en beweging met zichzelf en de wereld om haar heen. Ze laat zich inspireren door de energie in een ruimte en speelt meestal intuïtief en geïmproviseerd in het moment. Klank en beweging zijn voor haar onlosmakelijk met elkaar verbonden, iedere beweging krijgt bij haar een klank en iedere klank een beweging. Eline werkt vanuit rust en geeft veel ruimte om na te voelen wat een klank en beweging teweeg brengen.
Op welke manier werk jij met stem en klank?
Mijn beroep is muziektherapeut. Ik werk in mijn eigen praktijk waar ik individuele behandelingen geef. Tijdens deze behandelingen werk ik voornamelijk met de klank van klankschalen. Klankschalen zijn voor mij magische instrumenten. Ze laten zo helder en objectief horen hoe het met iemand gaat; waar iemands kracht zit, of juist de knelpunten. Doordat de trillingen fysiek te ervaren zijn wekt dit lichaamsbewustzijn op. Het luisteren en voelen van wat er letterlijk klinkt, helpt om nieuwe inzichten en ervaringen op te doen over je eigen functioneren. Tijdens behandelingen gebruik ik ook mijn stem om cliënten met woorden door oefeningen te begeleiden. Het geluid van mijn ademhaling en zangstem zet ik in om extra ontspanning of geborgenheid te creëren.
Naast individuele sessies verzorg ik uiteenlopende groepssessies, workshops, ceremonies en optredens zoals bijvoorbeeld zangcirkels en Ecstatic Dance. Want klank, samen klinken, zingen of praten werkt verbindend en leent zich daarom bij uitstek voor het werken met groepen.
Naast mijn stem en de klankschalen zet ik ook veel andere instrumenten in zoals viool, saxofoon, gitaar, piano, percussie, handpan, lieren, fluiten, etc.
Klank en beweging zijn voor mij nauw met elkaar verbonden. Op het moment dat ik een klank hoor of maak zorgt dat voor een beweging in mijn lichaam. En andersom, als ik een beweging maak, hoort daar van nature eigenlijk een klank bij. Zoals het bijvoorbeeld fijn kan zijn om even hardop te zuchten als je jezelf uitstrekt, of geluid te maken als je iets zwaars optilt. Het voelt voor mij alsof er meer ruimte ontstaat voor mijn ervaring op het moment dat ik er klank bij maak.
Dat dit me dichter bij mijn gevoel brengt. Alsof klank er letterlijk voor zorgt dat je meer ‘gehoord’ wordt, door zowel jezelf als je omgeving.
Wat is de relatie tussen klank en yoga?
Zoals ik eerder noemde is er voor mij een duidelijke parallel tussen klank en beweging. Met name klankschalen doen letterlijk een beweging voor als ze klinken. Dit is alleen niet een fysieke beweging, maar een energetische beweging. Ze laten jouw lichaam voelen hoe de energie kan stromen. Zoals de fysiotherapeut oefeningen doet voor het herstel van je fysieke lichaam, doe ik als muziektherapeut oefeningen voor het herstel van je energetische systeem. En hier zit voor mij het raakvlak met yoga.
Yoga, asana’s, oefeningen, bewegingen, houdingen zijn er allemaal op gericht je bewust te worden van je lichaam, je ademhaling en daarmee het laten stromen van de energie. Yoga en klank kunnen elkaar ondersteunen en versterken door bij een bepaalde yoga houding een klank te gebruiken die dezelfde ‘werking’ heeft. Voor het ervaren van gronding en ontspanning gebruik je bijvoorbeeld een hele andere houding en klank als wanneer je juist de verticale, strekkende beweging en doorstroming wilt benaderen.
Yoga en klank werken op een hele subtiele laag samen. Beiden werken met het versterken van het bewustzijn en het verdiepen van de ademhaling. Yoga ‘start’ vanuit een fysieke houding, waarna het energetische lichaam volgt. Klank brengt het energetische lichaam in beweging waarna het fysieke lichaam volgt.
De stem is voor mij een van de meest bepalende kenmerken van hoe iemand overkomt. Zeker tijdens een yogales waarin de leerlingen/studenten jou als docent niet altijd zien, maar vooral ten alle tijde horen, is het belangrijk je te realiseren wat jouw stem communiceert. Wat klinkt er in jouw stem?
De stem geeft namelijk veel informatie bloot over wie iemand is en hoe iemand zich in het moment voelt. In een stem kan van alles klinken; rust, vertrouwen, spanning, enthousiasme, activiteit, passiviteit, zwaarte, sprankeling, etc. Door je stem te laten klinken zonder woorden, in een klank, diepe ademhaling of zucht, kan je zowel uitdrukking geven aan wat er in jou leeft als mensen meenemen in een beleving, sfeer of energie.
Wat is jouw kracht als docent bij Samsara?
Mijn kracht in alles wat ik doe is mijn rust en aandacht. Mensen ontmoeten vanuit de ruimte die ik voor een ieder creëer voor zijn/haar eigen ervaring.
Naast rust en ruimte werk ik ook graag met onbevangenheid en speelsheid. Proberen, experimenteren. Als een kind, zonder verwachtingen en zonder een idee van goed of fout. Het fijne van klank is namelijk dat het verdwijnt. Zodra het geklonken heeft is het voorbij. Dus je kan er rustig op los experimenteren zonder dat die uiting blijvend op papier staat zoals bijvoorbeeld een tekening.
Ook vind ik het belangrijk om inzicht te geven in de werking en toepassing van verschillende klanken en oefeningen. Te beginnen met je eigen ervaring, hoe is het voor jou? Daarna te horen over de ervaring van anderen. Waar zitten de verschillen en de overeenkomsten? En ten slotte te komen tot een kern. Waar vinden we de parallel? Wat is de algemene werking en toepassing? Hiervoor zet ik fenomenologisch onderzoek in tijdens de lessen. Fenomenologisch onderzoek werkt ervaringsgericht en brengt de kwaliteit van een bepaald fenomeen in kaart door deze in woorden te vatten.
Wat geef je studenten van de opleiding mee?
Ik vind het heel belangrijk dat studenten via zowel kennis als ervaring hun eigen ‘stijl’ ontwikkelen. Ontdekken wat wel en niet bij hen past. Waar zit je kracht? Waar zit je uitdaging? En hoe vind je daar ergens tussen in jouw midden? Tijdens mijn lessen neem ik studenten mee in het ‘klinken’.
We doen kennis en ervaring op over de werking van verschillende klinkers, de kwaliteit van je eigen spreekstem, klank in combinatie met yoga/lichaamsgerichte oefeningen en klank m.b.t. verschillende thema’s zoals emoties of elementen. Ook klinken we samen. Om te voelen hoe dat is, te ervaren hoe klank yoga kan ondersteunen. En vooral hoe klank de eigen practice en yogalessen kan aanvullen en verdiepen.
Wat ik studenten mee wil geven is ervaringen met klank waardoor ze zichzelf vrij(er) voelen om klank in te zetten. Dat het leuk is en niet eng hoeft te zijn om jezelf te laten horen/klinken. Ook als je denkt dat je niet kan zingen, kan je klinken en dat is prachtig. Ieder op zijn eigen manier, met zijn eigen klank. Dat ze ervaren hoe krachtig hun eigen klank kan zijn en werken voor zowel zichzelf als anderen.
