Rita Beintema ‘…Meer over jnana yoga’

In dit artikel legt Rita Beintema jnana yoga uit: Deze yoga van kennis en inzicht, met het accent op inzicht, is een non-duale weg. Jnana yoga kent geen geboden of verboden, maar reikt de informatie aan hoe je door middel van het gekende het ongekende kunt ontdekken. De kern van jnana yoga is dat: Het Leven Eén is. De dualiteit ontstaat door de gewoonte, je met denken en voelen te identificeren.

…. Meer over jnana yoga

Jnana yoga is de leer van advaita vedanta of niet twee zijn. Niet twee zijn is geen theorie, geen dogma, het is een feit. De realiteit van het leven is niet duaal. Al het zichtbare is doordrongen van het onzichtbare. Je kunt het leven niet scheiden in een schepper en een schepping. Al wordt het nog zo véél, het kan nooit van de oorzakelijkheid afgescheiden zijn, of afgescheiden worden.

Advaita vedanta is afkomstig uit de Veda’s en de Oepanishads. Het is een van de zes filosofieën die hier uit zijn ontstaan. De Oepanishads zijn de dialogen tussen leraar en leerling. In de Oepanishads wordt niets beweerd; het is ook geen verhaal. De leraar reageert alleen op de vragen van de leerling. Alleen dat wat wordt geopenbaard, is verbonden met de vraagstelling van de leerling. De leerling stelt vragen waar hij aan toe is, vragen die uit het diepste van zijn hart komen. Jnana yoga is het pad van inzicht. Zij probeert de zoeker en de onderzoeker antwoorden te geven op de vragen van het Leven. Op de vraag wat is werkelijkheid? Wat kunnen we werkelijkheid noemen? Dat wat nooit vernietigd kan worden is werkelijkheid. Goddelijke werkelijkheid. Vormen kunnen vernietigd worden.

Kan ruimte vernietigd worden? Ruimte is uitgestrekte leegte. Leegte kan niet vernietigd worden, de ruimte, de luchten, akasha, de leegte als de essentie van de ruimte. Akasha, ruimte en leegte, die werkelijkheid doordringt al het leven. Jnana yoga wordt ook wel eens de yoga van de kennis genoemd. Kennis is alleen in het begin van je onderzoek nodig om het een en ander te verifiëren. Als jnana yoga gebruikt wordt om kennis te verzamelen is alleen het intellect en het ego tevreden. Theoretische kennis is nog geen inzicht. Zolang wij ons handelen afstemmen op kennis, zolang wij onze relaties door het verleden, dat kennis is, gestuurd laten worden, kan een groeiproces van begrijpen, herkennen en ontdekken nooit plaatsvinden.

Jnana yoga is een directe weg, zonder geboden of verboden. Er is geen enkele franje aan te ontdekken en er wordt niets beloofd. Eén ding is duidelijk: je kunt als ik, als persoon zijnde, niets bereiken. Het andere is er, als het ik afwezig of doorzien is.

Een struikelblok is de identificatie met het lichaam, denken en voelen. Om dit kwijt te raken heb je inzicht nodig in de structuur van de tijd en het geheugen. Ons geheugen confronteert ons steeds met de dualiteit, zij maakt ons wijs dat we een persoonlijkheid zijn die alles ervaart. Ons geheugen lepelt te pas en te onpas ons verleden in het heden op. En we beseffen niet dat het alleen gedachten zijn waarmee we ons identificeren. Het heden, het nu, is het moment waarop de toekomst verleden tijd wordt. Of het nu een waarneming, een handeling of een gedachte is, het is voorgoed voorbij.

Het verleden is wat niet meer bestaat. De toekomst is iets wat nog niet bestaat. Beide zijn denkwijzen in het heden. In beider gevallen is er een gedachte, maar bij de ene plakken we er gisteren of vroeger op, bij de andere morgen, volgende week of nog verder in de komende tijd. Als we nog verder gaan onderzoeken dat het nu dat ondeelbare ogenblik is waarop de toekomst verleden tijd wordt, houdt dit in dat ook het heden, het nu niet bestaat. Tijd is een denkwijze. Praktisch te gebruiken in het dagelijkse leven, maar bij nader onderzoek blijft het een denkwijze.

Zie voor meer uitleg over jnana yoga ook de andere lezingen en artikelen van Rita Beintema op deze site en haar boek  ‘Jnana yoga in de praktijk‘.